اندوخته کربن روی زمینی و خاک کبوده (Populus alba L.) در فاصله کاشت‌های مختلف در استان چهارمحال و بختیاری

ترسیب کربن اتمسفری در اندام‌های گیاهی و خاک‌های زیر آنها از سازوکارهای مقابله با بحران گرمایش زمین است. این مطالعه به‌منظور بررسی ترسیب کربن در ساختار زی‌توده و خاک تحت کشت صنوبر کبوده (Populous alba L.) در فواصل کشت مختلف در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. ابتدا چهار قطعه یک‌هکتاری صنوبرکاری‌شده با کبوده با سن یکسان (10 ساله) و با فواصل کاشت مختلف (0/5×0/5، 1×1، 2×2 و 4×4 متر) در شرایط مشابه اقلیمی در استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند. سپس از هر یک از مناطق، 10 اصله درخت (درمجموع 40 اصله درخت) انتخاب و قطع شدند. درختان قطع‌شده در عرصه بلافاصله وزن شدند و وزن تر درختان به‌تفکیک اندام‌های مختلف ثبت شد. پس از نمونه‌گیری از قسمت‌های مختلف درختان، با روش احتراق در کوره الکتریکی، کربن اندوخته‌شده در زی‌توده به‌دست آمد. همچنین از هر منطقه 10 نمونه از عمق صفر تا 30 سانتی‌متری خاک برداشت شد و مقدار کربن خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین ذخیره کربن در اندام‌های درختان به‌ترتیب مربوط به تنه اصلی، شاخه، سرشاخه، پوست و برگ درختان بود. بیشترین اندوخته کربن روی زمینی مربوط به درختان با فاصله کاشت 0/5×0/5 متر به‌میزان 226/5 تن در هکتار به‌دست آمد. براساس نتایج، افزایش فاصله کاشت صنوبر باعث کاهش 50 درصدی در میزان ترسیب کربن در خاک زیر آن شده بود، به‌طوری‌که در خاک توده‌های با فواصل 0/5 و یک‌متری به‌ترتیب 79/6 و 76/3 تن و در تراکم کم، 37/6 تن در هکتار کربن ترسیب شده بود.